O Gminie

Osiecznica - Przyjazna Gmina

Gmina Osiecznica to gmina wiejska położona w powiecie bolesławieckim, w województwie dolnośląskim. Gmina zajmuje obszar 437,1 km2. Siedzibą władz gminy jest miejscowość Osiecznica. W skład gminy wchodzą miejscowości: Osiecznica, Kliczków, Parowa, Bronowiec, Poświętne, Ołobok, Przejęsław, Ławszowa, Luboszów, Osieczów, Tomisław, Świętoszów, Leśny Dwór.

Gminę Osiecznica charakteryzuje bardzo dobra infrastruktura społeczno-edukacyjna, wyremontowane drogi, baza sportowo - rekreacyjna, kryty basen, kilometry tras rowerowych i konnych, a także szlaków wodnych po Kwisie. 80% gminy to lasy zwane płucami Województwa Dolnośląskiego.

Dobre skomunikowanie z regionem

Gmina Osiecznica dysponuje bardzo dobrą siecią drogową. Wyremontowano zarówno drogi gminne, jak i powiatowe oraz wojewódzkie. Z Osiecznicy można szybko i sprawnie dojechać do Wrocławia oraz Berlina (przez gminę przebiegają dwie autostrady: A4 i A18), a także do takich miejscowości regionu jak Świeradów Zdrój, Jelenia Góra, Bolesławiec czy Żagań. Główne trakty, z myślą o bezpieczeństwie użytkowników, wyposażone zostały zarówno w chodniki jak i nowoczesne oświetlenie uliczne.

Atrakcje turystyczne i baza sportowo - rekreacyjna

Osiecznica posiada szereg walorów turystycznych. Przez Gminę przepływa przepiękna rzeka Kwisa, a jej spokoju nie zakłóca uciążliwy przemysł. Te walory są istotne dla całego regionu i z tego powodu gmina jest postrzegana jako ,,zielone płuca” województwa. Przez gminę przebiegają malownicze trasy rowerowe, a także szlak konny na odcinku Kliczków-Przewóz. Na Kwisie wyznaczono szlak kajakowy i pontonowy, po którym organizowane są spływy w okresie letnim. Ponadto panują tu dobre warunki do wypoczynku rodzin z dziećmi: spacery po lesie, nordic walking, agroturystyka.

Największą atrakcją turystyczną gminy jest Zamek Kliczków. Co roku odbywa się tutaj słynna majówka połączona z turniejem rycerskim. Biorą w niej udział drużyny z kilku europejskich krajów i walczą o zamek w Kliczkowie. W Kliczkowie znajduje się jedyny w Europie cmentarz koni. W miejscowości Kliczków mieszkał w latach 1948-55 znany reżyser teatralny i operowy, aktor, scenarzysta, scenograf  Henryk Baranowski. Na budynku w którym mieszkał jest tablica pamiątkowa, a nieopodal znajduje się ławeczka edukacyjna, z której to dowiadujemy się o twórczości tego wybitnego artysty.

W Osiecznicy urodził się w 1749 niemiecki geolog i mineralog Abraham Gottlob Werner. Stworzył wczesną nazwę geologii – geognozję. Wykładał geognozję na Akademii Górniczej we Freibergu. Stworzył również teorię neptunizmu oraz systematykę minerałów opartą na ich cechach zewnętrznych. Na budynku w którym się urodził widnieje tablica pamiątkowa. Nieopodal znajduje się 2-kilometrowa geologiczna ścieżka dydaktyczna. Sześć punktów ścieżki dydaktycznej wraz z tablicami przedstawia w obrazowy sposób historię powstania skał i zjawisk geologicznych związanych z ich utworzeniem.

Historia gminy

Gmina Osiecznica położona jest na obszarze kompleksu leśnego Bory Dolnośląskie, a ściślej mówiąc, w zachodniej części tegoż kompleksu, tzn. w Puszczy Bolesławiecko-Zgorzeleckiej. Obszar ten, mimo że w chwili obecnej słabo zaludniony - ma wyjątkowo długą historię osadnictwa.

Pierwsze pisane źródła odnoszące się do miejscowości obecnie znajdujących się w dzisiejszych granicach gminy Osiecznica, jest wynikiem XIX-wiecznych opracowań historyków niemieckich - dotyczą XIII wieku. W owym czasie istniały takie miejscowości jak: Ołobok, Osieczów, Ławszowa, Kliczków oraz Parowa.

Ludnością rodzimą zamieszkującą te tereny w początkach naszego tysiąclecia było słowiańskie plemię Bobrzan, jak wszystkie ludy tego rejonu opierające swą odrębność w wierzeniach animistycznych, różnych dla poszczególnych plemion. Bezpośrednio ludność zamieszkująca obszar obecnej gminy Osiecznica utrzymywała kontakty handlowe i kulturowe z innymi zbiorowościami słowiańskimi, zamieszkującymi obecny obszar Dolnego Śląska - Ślężanami, Trzebowianami, Dziadoszanami oraz Lubuszanami.

W okresie wczesnośredniowiecznym istniała już pierwsza miejscowość na terenie gminy, położona w okolicach dzisiejszej wsi Ołobok. Jak wynika z późniejszych kronik - już około roku 800 naszej ery na terenie Ołoboku istniała pogańska świątynia boga, którego zwano Milibogiem. Używano również nazwy Mola Pocca, Mulibog. Tak więc miejscowość Ołobok była przed kilkunastoma wiekami miejscem kultowym Słowian zamieszkujących okolice dzisiejszego Bolesławca. Miało to niewątpliwie niezwykle doniosłe znaczenie dla rozwoju tej i okolicznych osad - jak Parowa czy Kliczków.

W okresie kształtowania się pierwszych państw słowiańskich obszar obecnej gminy Osiecznica wchodził prawdopodobnie w zakres wpływów Państwa Morawskiego, chociaż nie był pod jego bezpośrednim zwierzchnictwem ze względu na niedostępność obszarów tego rejonu - puszcza oraz mokradła. Warto zwrócić uwagę, że już w tamtym czasie istniały w tym rejonie szlaki drogowe, ale były one nieliczne i stosunkowo łatwe do obrony przed najeźdźcami.

W początkowym okresie kształtowania się państwowości polskiej rejonu Bolesławca - a w tym i obszar gminy Osiecznica - wszedł w skład państwa Mieszka I. Trzeba jednak pamiętać, że były to krańce państwa Mieszka, stąd też życie tu w zasadzie toczyło się bez ingerencji władzy książęcej. Jednak z drugiej strony mieszkańcy tych okolic narażeni byli na ciągłe najazdy wrogich plemion z zachodu oraz możnowładców niemieckich, którym zależało na zagarnięciu tych ziem pod swoje panowanie.

Ośrodki osiedleńcze na terenie dzisiejszej gminy Osiecznica leżały nieomal na samej granicy polsko-połabskiej i należały do kasztelanii bolesławieckiej. Kasztelania ta stanowiła jeden z głównych punktów obronnych w tym rejonie. Wokół poszczególnych osad ludność budowała system wałów drewniano-ziemnych, których pozostałości w postaci ciągnących się wzniesień można zaobserwować w pobliżu niektórych wsi gminy, między innymi w Ławszowej.

W okresie wczesnofeudalnym nad zachodnią granicą państwa polskiego powstał silny system fortyfikacji, który przebiegał na Odrze. Stworzono szereg pomocniczych punktów obronnych, do których należały m.in. fortyfikacje nad Nysą Łużycką, Bobrem i Kwisą. Pozostałości tych fortyfikacji pozostały w rejonie Kliczkowa i nazywane są przez miejscową ludność "Wałami Chrobrego". Jak wynika z późniejszych zapisków - wały fortyfikacyjne w rejonie Kliczkowa sypane były na rozkaz Mieszka I, a później zostały wzmocnione przez Bolesława Chrobrego.

(Przedruk z kwartalnika. We wstępie Redakcja zaznacza, że jest to początek cyklu artykułów dotyczących dziejów gminy, które opracował p. Bazyli Mulek. To rodzaj kroniki dziejów ziem, które zamieszkujemy. Dwie części tej kroniki zostały nagrodzone: w 1948 roku - II nagroda ogólnopolska w konkursie Centralnego Związku GS "SCH" pt. "Udział kombatantów w rozwoju spółdzielczości wiejskiej", w r. 1950 powiatowa nagroda - "Rozwój oświaty". Łza się w oku kręci: w b. mieście powiatowym Bolesławcu utytułowani "uczeni znawcy przedmiotu" wyżej stawiają "wojnę partyjną na dole" od dokumentowania lokalnej historii, toteż Bolesławiec wciąż czeka na monografię swoich Tacytów i Długoszów...).

Tomisław - początki tej osady sięgają IV wieku. Thommendorf, Thomesdorf , Thomedorf, to niemieckie nazwy tej miejscowości. Kościół w tej miejscowości zbudowany został w 1346 roku i należał do dekanatu lubańskiego w nomenklaturze administracji kościelnej. Tomisław, jako wieś na prawie niemieckim powstała ze scalenia dwóch osad, znajdujących się w pobliżu, po lewej stronie rzeki Kwisy.

Osieczów, zwana po niemiecku Aschizau. Powstała ona w XIII wieku, a pierwsze wzmianki o niej pochodzą z 1476 r. W późniejszym okresie miejscowość ta kilkakrotnie zmieniała nazwę, nosząc kolejno nazwy: Aschitcaw, Assesaw i Aschieczan. Wieś ta podległa była kasztelani bolesławieckiej i była z nią bezpośrednio połączona drogą.

Ołobok mimo, iż niewątpliwie była najstarszą jednostką osiedleńczą, to lokalizację na prawie niemieckim otrzymała dopiero w XV wieku. Przez dłuższy czas ze względu na znaczną odległość od bardziej uczęszczanych szlaków handlowych, Ołobok zamieszkały był przede wszystkim przez ludność miejscową, gdy tymczasem pozostałe miejscowości w znacznej części zasiedlane były przez przybyłych na zachód osadników miejscowości niemieckich.

Przejęsław posiada bardzo odległą formę osadnictwa. Początek tej osady datuje się na XIII wiek. W początkowym okresie nosiła słowiańską nazwę Primisław. Późniejsza nazwa niemiecka tej miejscowości brzmi Prinzdorf oraz używana przez pewien czas Primsdorf. Lokacja na prawie niemieckim nadana została dla tej wsi w XVI wieku.

Parowa, stara duża wieś położona w środku lasów puszczańskich nad Czerną Wielką. Niemal od samego początku istnienia miejscowość podzielona była na dwie części: lewobrzeżną i prawobrzeżną. Dawnymi mieszkańcami osady byli węglarze, smolarze (ostatnia parowska smolarnia działała do końca XIX wieku) oraz hutnicy żelaza. Pierwszą kuźnicę żelaza wybudowano około 1418r. Od XIX wieku Parowa znana jest przede wszystkim z produkcji ceramicznej. Już w XVII stuleciu działały tu pierwsze zakłady garncarskie. Przełomowym momentem było założenie w Parowej (28.01.1808r.) pierwszej fajansiarni, przekształconej w 1865 r. w zakład produkujący porcelanę oraz jedna malarnia.

Świętoszów jest najbardziej wysuniętą na północ miejscowością w gminie Osiecznica, leży na prawym brzegu Kwisy, tak więc historycznie związany był nie z Łużycami a ze Śląskiem. Prawdopodobnie u schyłku XIV wieku założono tu kuźnię przetapiającą rudy darniowe wydobywane w podmokłych lasach na prawym brzegu Kwisy. W Świętoszowie pracowała aż po 1945 roku wytapiająca żelazo "Huta Dorota". Wieś powstała dopiero po 1550 roku. W 1575 roku w Świętoszowie wymienia się zaledwie 6 gospodarstw. W 1898 roku w należących do hrabiów von Dohna lasach, na wschód od Kwisy, zostaje założony poligon wojskowy. Powstanie poligonu przyczyniło się do szybszego rozwoju miejscowości. W 1871 roku Świętoszów zamieszkiwało 153 osoby. W 1925 roku zarejestrowano 450 mieszkańców , a w 1939 roku -1432. Zarówno podczas I jak i II wojny światowej, w Świętoszowie istniał obóz jeńców rosyjskich. W okresie II wojny światowej w Świętoszowie więziono także jeńców polskich, francuskich i belgijskich. Od 1945 roku do lipca 1992 roku stacjonowały tu wojska sowieckie. Miejscowość była zamknięta i nie istniała na mapach administracyjnych gminy. Po opuszczeniu przez wojska sowieckie w lipcu 1992 roku stopniowo Świętoszów został zasiedlony przez wojsko i ludność cywilną.

Ławszowa - niektóre kroniki podają nawet dokładną datę lokacji tej wsi, zwanej po niemiecku Lorenzdorf lub też z łacińskiego Laurentii Villa na rok 1233.W tym okresie wieś liczyła łącznie z osadnikami oraz chłopami poddanymi około 300 osób. Była to więc jedna z największych zbiorowisk osadniczych na tym terenie i właściwie spełniała ona rolę wioski handlowej.